IMPAK KEDATANGAN PENJAJAH KE ATAS
NEGARA
MALAYSIA
Ramai yang menyedari bahawa Malaysia telah dijajah oleh beberapa buah
kuasa asing. Kuasa tersebut terdiri daripada Portugis, Belanda, British
dan Jepun. Dari segi sejarah, Malaysia telah
dijajah hampir 446 tahun yang
mana ia bermula dengan kejatuhan kerajaan Melayu Melaka ke tangan Portugis pada
tahun 1511. Kedatangan kuasa-kuasa
asing ini pada peringkat awal lebih tertumpu dalam aspek perdagangan yang berlangsung di Tanah Melayu. Berikutan
kesilapan, kelemahan dan masalah dalam negeri-negeri Melayu berkenaan,
kuasa-kuasa asing ini telah mengambil kesempatan dan peluang yang ada pada
ketika itu untuk menjajah Tanah Melayu.
Tambahan pula, kuasa-kuasa
asing ini sememangnya mempunyai sebab-sebab utama demi kepentingan kuasa
masing-masing untuk menjajah negara-negara di Asia Tenggara. Hal ini adalah
selaras dengan matlamat penjajah untuk memperolehi dan menguasai kawasan yang
mempunyai sumber bahan mentah serta
menyebarkan agama mereka antaranya agama Kristian. Motif 3G
iaitu Gold, Glory dan Gospel telah dijadikan sebagai slogan
kedatangan penjajah pada peringkat awal di negara ini.
Penjajah telah meninggalkan
pengaruh yang agak kuat ke atas negara ini khususnya yang berkaitan dengan sistem
pentadbiran, ekonomi dan pendidikan. Penjajah juga telah meninggalkan kesan
pada hubungan etnik di negara ini. Impaknya, Malaysia pada hari ini telah
muncul sebagai sebuah negara yang bukan sahaja mempunyai masyarakat yang
berbilang kaum tetapi juga kaya dengan warisan sejarah sehingga menjadi tumpuan
para pelancong dari dalam dan luar negara.
2.0
Penjajah-penjajah di Tanah Melayu
Penjajah pertama ialah Portugis yang menduduki
Melaka selama 130 tahun, iaitu daripada tahun 1511 hingga tahun 1641. Walaupun
begitu lama menjajah Melaka, namun Portugis tidak berjaya meluaskan
pengaruhnya. Usaha-usaha untuk menawan Naning dan Rembau telah mengalami kegagalan.
Pengaruh Portugis pada ketika itu hanyalah di sekitar bandar Melaka dan matlamat
asal kuasa ini untuk mengembangkan agama Kristian juga tidak berkesan.
Penjajah
kedua ialah Orang Belanda mula berdagang di kepulauan melayu pada abad ke-17.
Pusat perdagangan utamanya ialah di Betawi(jakarta) di pulau Jawa.mereka
menubuhkan syarikat hindia timur Belanda, pada tahun 1602 dengan tujuan untuk
menguasai perdagangan rempah di kepulauan melayu , disamping untuk memonopoli
perdagangan bijih timah di negeri-negeri melayu . Belanda telah menghancurkan
kekuasaan Portugis di Melaka dengan matlamat utama untuk menarik
pedagang-pedagang di Betawi . Dalam tahun 1641 Portugis di Melaka dapat
dikalahkan dengan bantuan kerajaan Johor .Bagaimanapun Portugis,Belanda tidak
banyak meningalkan kesan sejarah kepada penduduk di negara ini.
Seterusnya, kuasa ketiga
yang wujud di Tanah Melayu adalah Inggeris. Kedatangan Inggeris di Tanah Melayu
bermula apabila Francis Light menduduki Pulau Pinang pada 11 Ogos 1786 diikuti
pula oleh Stamford Raffles yang telah menduduki Singapura pada 6 Februari 1819.
Dari semasa ke semasa, British cuba menguasai keseluruhan Tanah Melayu . Empayar
Johor berakhir apabila Singapura dan tanah besar Johor jatuh ke tangan British.
Kuasa keempat yang
menjajah Tanah Melayu ialah Jepun iaitu pada 15 Februari 1942 . Pendudukan
Jepun berakhir pada 12 September 1945, iaitu kira-kira hampir tiga tahun setengah. Jepun telah membuat
slogan yang dibawa oleh tentera Jepun iaitu ‘Asia untuk orang Asia’,dan ramai penduduk
Tanah Melayu yang terpengaruh denggan slogan Jepun tersebut.
3.0
Impak kedatangan penjajah di Malaysia.
3.1
Portugis
3.1.1
Ekonomi
Portugist telah membina Kota A Famosa
atau Porta de Santiago bermaksud "Yang Termashur" sebaik sahaja
berjaya menawan Melaka pada tahun 1511. A Famosa terletak di Bandar Hilir,
Melaka bersebelahan replika Istana Kesultanan Melaka dan Gereja St. Paul. Ia
merupakan seni bina Eropah tertua yang masih ada di Asia. A Famosa terletak di
Bandar Hilir, Melaka bersebelahan replika Istana Kesultanan Melaka dan Gereja
St. Paul. Ia merupakan seni bina Eropah tertua yang masih ada di Asia.
3.1.2
Social
Antara kesan peninggalan penjajah
Portugis hingga ke hari ini ialah kewujudan masyarakat,akibat perkahwinan orang
Portugis dengan penduduk tempatan , pengenalan tulisan rasmi kepada
masyarakat melayu , kewujudan perkataan yang berasal dari bahasa Portugis
seperti palsu , almari , jendela , garpu dan tuala.Kesan yang penting ialah
kejatuhan kesultanan melayu melaka dan membawa kepada kemunculan kerajaan
melayu-Riau , namun pengaruhnya tidak berkesan.
Wujudnya
kaum Eursia disebabkan kahwin campur orang portugist dengan orang melayu. Orang
portugist mula makan dengan mengunakan tangan. lahirnya masyarakat Serani
beragama Kristian di Melaka hasil perkahwinan orang Portugis dengan penduduk
tempatan.
Berkembangnya
agama Kristen atau Katholik di Maluku yang disebarkan oleh Fransiscus Xaverius.
Berkembangnya musik Keroncong berasal dari Portugis, dan peninggalan bangunan yang berupa
benteng-benteng Portugis.
3.2
Belanda
3.2.1
Politik
Perdagangan yang berkembang pesat
telah mendorong pedagang-pedagang Belanda menubuhkan Syarikat Bersatu Hindia
Timur ataupun VOC (Vereenigde Oost-Indische Compagnie) pada 20 Mac 1602. Tujuan
utama penubuhan VOC ialah menguasai perdagangan rempah dan juga memonopoli
perdagangan bijih timah.
Belanda telah
menjadikan Betawi sebagai sebuah pelabuhan perdagangan dan ini telah memberi
impak besar iaitu pelabuhan Melaka telah mengalami kemerosotan populariti.
Belanda semakin
kuat kerana campurtangan yang intensif dalam masalah istana, seperti pergantian
takhta, urusan pentadbiran dan ekonomi.
3.2.2
Ekonomi
Belanda
telah menbina bangunan
Stadthuys sebagai penempatan rasmi Gabenor Belanda dan Timbalan Gabenor di
Melaka pada tahun 1650.
Belanda
akan menyerahkan Melaka kepada pihak British dan sebagai balasannya pihak
British pula akan memberikan Bangkahulu kepada pihak Belanda.
3.2.3
Social
Peningalan kubur
Belanda yang terkenal ini terletak di Bandar Hilir , Melaka bersebelahan dengan
replika Istana Kesultanan Melaka
3.3
Inggeris/ British
3.3.1
Politik
Orang melayu mula bersatu dan
Tertubuhnya persatuan-persatuan yang bercorak kenegerian seperti Persatuan
Melayu Selangor, Persatuan Melayu Kelantan, Persatuan Melayu Perak, Persatuan
Melayu Pahang dan sebagainya.
Wujudnya penentangan orang Melayu secara
besar-besaran terhadap pengenalan Malayan Union pada tahun 1946 .Terbentuknya
Parti UMNO pada tahun 1948 .
3.3.2
Ekonomi
Selain itu, British telah memperkenalkan
ekonomi dagangan seperti pertanian dan perlombongan yang melibatkan lebihan
pengeluaran untuk pemasaran. Pengeluaran dalam skala yang besar, buruh yang
ramai, modal besar dan pemasaran lebih luas.Bijih timah dipasarkan ke China,
Jepun dan India Kawasan lombong di sungai dan diusahakan oleh buruh tempatan
Kedatangan British meminggirkan ekonomi orang Melayu.
Seterusnya, wujud
ekonomi tradisional dan ekonomi dagangan. Selain itu Pantai barat dan timur
juga tidak seimbang ekonominya. Akhirnya British mengambil alih ekonomi
dagangan dan membawa masuk buruh China.
Kesan-kesan
penjajahan barat terhadap msyarakat ialah munculnya semangat nasionalisme, dan
berkembangnya sektor kesihatan bandar dan luar Bandar seperti memperkenalkan
sistem perubatan moden dengan adanya doktor, jururawat, klinik, palang merah
dan pusat-pusat kesihatan.
seterunya, orang barat
telah menbina Hospital kerajaan terawal dibina di Taiping dan Kuala Lumpur,
dan Pusat perubatan pula dibina di Batu
Gajah, Kuala Kangsar dan Kuala Lumpur, untuk membantu mengubati pekerja-pekerja
ladang dan juga penduduk tempatan yang menghidap penyakit Malaria, beri-beri,
taun dan sebagainya.
Orang barat juga telah
mewujudkan Sanitary Board iaitu lembaga yang menjaga kebersihan dan kesihatan
awam di bandar Kuala Lumpur.
Seterusnya, orang barat juga
melaksanakan Sistem
pengangkutan dan perhubungan iaitu Jalan kereta api dibina untuk
mempercepatkan pengangkutan bijih timah ke pelabuhan untuk dieksport, contohnya
Taiping ke Port Weld, Seremban ke Port Dickson, Kuala Lumpur ke Port Swettenham. Pengangkutan kereta api juga
menggalakkan pembukaan tanah baru di pedalaman dengan tanaman getah.
Di samping itu, jalan
denai dan kereta lembu yang digunakan untuk mengangkut bijih timah dan getah ke
pangkalan sungai telah digantikan dengan jalan raya, Jalan raya terus
berkembang khasnya apabila kenderaan bermotor diperkenalkan Beberapa rangkaian
jalan raya disiapkan. Orang barat juga telah menperkenalkan sistem perhubungan
seperti telegraf, telefon dan pos untuk Kemudahan pengangkutan dan perhubungan.
Oleh sebab itu, jalan raya dan jalan kereta api terlah berkemban ,dan masih
digunakan di Malaysia hinga masa kini.
Selain itu, orang
british telah menperkenalkan penggunaan mata wang di tanah malayu iaitu
penggunaan wang kertas yang di keluarkan oleh kerajaan british bagi Negeri –
Negeri Selat dibawah Lembaga Pesuruhjaya Wang. Wang ini sahaja yang sah
digunakan, wang kerajaan melayu kian pupus.Sampai sekarang rakyat Malaysia
masih mengunakan mata wang kertas untuk menbeli barang.
British telah
menperkenalkan sekolah-sekolah vernacular Melayu dan Inggeris seperti di tanah
melayu seperti, Penang Free School yang merupakan sekolah Inggeris pertama
dibina di Tanah Melayu.
Selain itu, ada juga
Sekolah Melayu, Sekolah Cina dan Sekolah Tamil
Penubuhan Sekolah
Inggeris di Tanah Melayu pada waktu itu telah memberi peluang kepada penduduk
Tanah Melayu mempelajari bahasa Inggeris dan menyambung pengajian mereka ke
peringkat yang lebih tinggi.
Seturusnya,
Berkembangnya sektor kesihatan bandar dan luar Bandar terhadap masyarakat
Melayu sebelum kedatangan penjajah British kebanyakannya mengamalkan perubatan
secara tradisional dan bergantung kepada pawang atau bomoh untuk mengubati
penyakit. Penjajahan British di Tanah Melayu telah memperkenalkan sistem
perubatan moden dengan adanya doktor, jururawat, klinik, palang merah dan
pusat-pusat kesihatan. Lama kelamaan pusat-pusat
kesihatan ini telah berkembang daripada bandar ke kawasan luar bandar.
Pihak British telah
membina infrastruktur seperti kemudahan jalan raya, jalan keretapi serta
pelabuhan. Kawasan ini juga dijadikan pusat pentadbiran British dengan
kelengkapan telegraf, bangunan pentadbiran, sekolah dan sebagainya. Bermula
dari sinilah wujudnya dua kawasan pembangunan yang berbeza di Tanah Melayu iaitu
kawasan pentadbiran British menjadi bandar dan kawasan penduduk tempatan di
kampung-kampung.
3.3.3
Social
Pantai barat dan timur juga tidak
seimbang ekonominya. Akhirnya British mengambil alih ekonomi dagangan dan
membawa masuk buruh China.
Sebelum kedatangan
British ke Tanah Melayu, penduduk Tanah Melayu telahpun mempunyai sistem
pendidikan mereka sendiri iaitu pendidikan agama dan sekolah pondok.
British juga telah
memperkenalkan tulisan rumi kepada penduduk Tanah Melayu selain tulisan Jawi
yang digunakan oleh orang Melayu pada waktu itu. Oleh sebab itu,tulisan rumi
dan bahasa ingerris masih di gunakan di Malaysia hingak ke hari ini.
British telah mebawa
masuk buruh-buruh daripada China dan India
ke Tanah Melayu untuk bekerja di lombong bijih timah dan ladang getah kepunyaan
British. Disebabkan, pada masa itu Suasana politik di
negara asal mereka yang tidak menentu menyebabkan buruh Cina dan India merasa
terpanggil untuk mencari rezeki di Tanah Melayu. pada awal
tahun 1920-an hingga 1930-an telah menyaksikan kemasukan buruh-buruh dari China
dan India yang ramai ke Tanah Melayu. Bermula dari sinilah bermulanya
masyarakat majmuk di Tanah Melayu dengan kehadiran orang Cina dan India yang
akhirnya menjadi penduduk tetap Tanah Melayu.Disebabkan itu, Malaysia telah
menjadi negara yang bebilang kaum.
Seterusnya, masyarakat
Tanah Melayu Sebelum penjajahan British kebanyakannya tinggal di kawasan
pedalaman, kampung-kampung dan juga di sepanjang sungai. Mereka menjalankan
kegiatan ekonomi secukup hidup dengan bertani, menangkap ikan dan memungut
hasil-hasil hutan. Kedatangan British telah mengubah lanskap atau demografi
Tanah Melayu apabila wujudnya kawasan bandar akibat perkembangan pesat perlombongan
bijih timah dan getah
3.4
Jepun
3.4.1
Politik
Di sebabkan telah di jajah oleh Jepun
,telah menberibanyak kesan terhadap penduduk tanah melayu.Antara kesan
penjajahan ialah kesan politik iaitu
penentangan terhadap penjajahan British oleh beberapa individu seperti Dato’
Bahaman, Tok Janggut, Mat Kilau, Mat Salleh, Dato’ Maharajalela dan lain-lain
lagi.
Kemenangan
orang Jepun telah menaikkan semangat orang Asia yang selama ini menganggap
British tidak boleh dikalahkan. Sekaligus ini menaikkan semangat kebangsaan
Negara di Asia.
Pendudukan Jepun di
Tanah Melayu pada 1942-1945 telah memberi keyakinan kepada penduduk Tanah
Melayu bahawa orang Asia mampu menentang orang Barat yang dikatakan kuat dan
berpengaruh disebabkan slogan yang dibawa oleh tentera Jepun iaitu ‘Asia untuk
orang Asia’.
Kekalahan tentera Jepun
menandakan berakhirnya perang dunia kedua sebelum Inggeris kembali ke Tanah
Melayu . Negara ini telah dikuasai oleh parti komunis Malaya ,lebih dikenali
sebagai bintang tiga selama lebih kurang 14 hari . Ini mengakibatkan berlakunya
keadaan kelam kabut.kekacauan,persengketaan dan pertempuran antara kaum.
Tertubuhnya PKM(Parti Komunis
Malaya) yang ditubuhkan oleh orang cina untuk mehalau Jepun dari pada Tanah
Melayu.
Wujud keyakinan untuk memerintah
Negara sendiri di kalangan orang melayu akibat daripada pengalaman dalam
kerja-kerja pentadbiran Jepun.orang-orang melayu berasa mereka tidak lagi boleh
mengharapkan Inggeris
3.4.2
Ekonomi
Kegiatan ekonomi Tanah Melayu lumpuh sama sekali,hal
ini berlaku kerana British melaksanakan bumihagus iaitu memusnahkan banyak
harta benda dan infrastruktur sebelum menyerah kalah.Di sebabkan hal tersebut
perlombongan bijih timah dan perusahaan getah di Tanah Melayu tidak dapat
dijalankan kerana telah dimusnahkan oleh british.
Selain itu, ketika pemerintahan
Jepun , Perdagangan Tanah Melayu dengan
dunia luar terputus akibat peperangan .Ekonomi dan taraf hidup penduduk merosot
kerana barangan pengguna dan makanan berkurangan terutamanya beras.
Disebaba kan orang melayu yang suka
makan beras ,dan juga disebabkan pengedaran mata wang yang tidak terkawal pula
menyebabkan inflasi melambung tinggi telah mnyebab kan beras menjadi mahal.Lalu
ramai orang melayu yang kelaparan dan sakit kerana tidak cukup makan .Untuk
mengatasi masalah ini tentera Jepun bertindak memaksa rakyat menanam tanaman
makanan seperti ubi kayu,keledek dan keladi.Penjajah Jepun tidak mengendalikan
infrastruktur dengan baik.
Perlombongan dan perniagaan
dikuasai oleh pihak Jepun menyebabkan orang-orang cina dan Eropah kehilangan
hak terhadap perniagaan mereka. Jepun juga turut menguasai ladang kelapa sawit
dan kelapa mengawal penjualan getah menyebabkan perusahaan getah tidak
berkembang pada waktu itu.
Jepun juga mengamalkan dasar pintu
tertutup dengan tidak menjalinkan hubungan dengan pihak luar. Kesannya, barangan
tidak dapan dieksport dan juga dimport. Akibat daripada ketiadaan hubungan
perdagangan dengan kuasa luar, Tanah
Melayu menghadapi dua masalah besar iaitu masalah kekurangan makanan dan
kehilangan pertukaran mata wang asing.
Oleh itu Jepun menjadikan bidang
pertanian sebagai satu kegiatan umum bagi mengatasi masalah kekurangan bekalan
makanan. Penduduk tempatan juga digalakkan untuk melibatkan diri dalam
pertanian sara diri iaitu menanam bahan-bahan makanan sendiri yang cepat
mengeluarkan hasil seperti sayur-sayuran, buah-buahan dan ubi kayu
Kegiatan pasar gelap juga semakin
berkembang. Pemerintah Jepun mencetak “Duit Pisang” atau Wang Pokok Pisang
dengan banyak untuk mengatasi masalah kekurangan wang tetapi ini lebih
memburukkan lagi keadaan dan menjadikan nilai wang Jepun rendah di pasaran.
3.4.3
Social
Di sebabakan penjajahan jepun telah menyebabkan, timbulnya
sikap antipenjajah di kalangan orang melayu semakin berkembang.
Dalam usaha untuk menjepunkan penduduk
Tanah Melayu pula, Jepun telah menutup sekolah Inggeris dan memberi tumpuan
kepada pelajaran Bahasa Jepun.
Akibat daripada tekanan ekonomi, kesihatan rakyat turut
terjejas. Hal ini berlaku kerana terdedah kepada pelbagai penyakit dan amalan
pemakan yang tidak sempurna. Kekurangan zat makan menyebabkan jumlah kematian
meningkat secara mendadak.
Keadaan ini diburukkan lagi apabila bekalan ubat-ubatan
tidak lagi dihantar ke klinik-klinik tetapi digunakan untuk keperluan tentera
Jepun.
Nyayian dan muzik juga digunakan untuk menyebarkan budaya
Jepun ke atas penduduk Tanah Melayu. Lagu Kebangsaan Jepun iaitu Kimigayo telah
diajar kepada murid-murid sekolah. Jepun juga memperkenalkan penggunaan bahasa
Jepun (Nippon-go) bagi menggantikan bahasa Inggeris.
4.0
Kesimpulan
Akhir sekali impak kedatangan penjajah atas negara Malaysiatelah
menberi banyak kesan dari sudut politik, ekonomi, dan social.Serpeti sikap anti
penjajah, masyarakat bersatu padu, perpaduan kaum, dan kemajuan dari segi
perbangunan.sejarah juga telah banyak menberi pengajaran kepada kita.
